Nerwica to termin odnoszący się do grupy zaburzeń natury psychicznej, które charakteryzują się przewlekłym stresem, lękiem i napięciem emocjonalnym.

Nerwica nie tylko obciąża psychikę, ale także wywiera znaczący wpływ na ciało, powodując objawy takie jak kołatanie serca, bóle głowy, napięcie mięśni czy problemy trawienne. Wszystkie te fizyczne dolegliwości dodatkowo nasilają codzienny dyskomfort i pogłębiają problem psychiczny.

Przyczyny nerwicy są złożone i zazwyczaj wynikają z kombinacji czynników psychologicznych, biologicznych oraz środowiskowych. Do powodów, przez które rozwija się nerwica, zaliczamy:

Czynniki psychologiczne:
– długotrwały stres,
– traumatyczne doświadczenia
– wewnętrzne konflikty i tłumione emocje.

Czynniki biologiczne:
– predyspozycje genetyczne,
– zmiany hormonalne,
– zaburzenia w zakresie neuroprzekaźników (np. serotoniny).

Czynniki środowiskowe i społeczne:
– szybkie tempo życia.
– izolacja i brak wsparcia społecznego.
– traumatyczne wydarzenia w dzieciństwie.
– wysoka presja społeczna i zawodowa,
– trudne relacje rodzinne, konflikty,
– zagrożenia zewnętrzne (pandemia, wojna).

Czynniki osobowościowe:
– wysoka wrażliwość emocjonalna.
– perfekcjonizm,
– impulsywność,
– niska odporność na stres,
– pesymizm.

Nerwica objawia się na różne sposoby, obejmując zarówno symptomy psychiczne, jak i fizyczne. Typowe dla zaburzeń nerwicowych jest przeżywanie emocji w postaci objawów somatycznych, czyli fizycznych.

Objawy psychiczne:

• uporczywy lęk i niepokój, często bez wyraźnej przyczyny,
• obniżony nastrój i drażliwość,
• nadmierne zamartwianie się,
• trudności w koncentracji i podejmowaniu decyzji,
• natrętne myśli lub obawy (w przypadku nerwicy obsesyjno-kompulsyjnej).
  

Objawy fizyczne:

• kołatanie serca, uczucie ucisku lub bólu w klatce piersiowej, duszność,
• uczucie dławienia się lub kluski w gardle, suchość w ustach
• nadmierna potliwość, drżenie rąk,
• zaburzenia snu – trudności z zasypianiem, częste wybudzenia,
• bóle głowy, migreny, uczucie napięcia w ciele,
• zimne dreszcze, uderzenia gorąca,
• zaburzenia trawienne – bóle brzucha, biegunki lub zaparcie, nudności,
• uczucie zmęczenia i wyczerpania mimo braku dużego wysiłku.

Zachowania nerwicowe często obejmują ponadto unikanie sytuacji, które wywołują lęk, co może prowadzić do izolacji i ograniczenia codziennych aktywności. Osoby cierpiące na nerwicę mogą wykazywać nadmierną ostrożność lub przesadne kontrolowanie swoich działań, starając się zapobiec sytuacjom stresowym.

Dodatkowo, niektóre osoby rozwijają kompulsywne rytuały, takie jak na przykład wielokrotne sprawdzanie jakiejś procedury, powtarzanie pewnych słów, liczenie przedmiotów – co staje się sposobem na radzenie sobie z niepokojem, choć w rzeczywistości tylko pogłębia problem.

Leczenie zaburzeń nerwicowych wymaga podejścia kompleksowego, które zazwyczaj łączy psychoterapię, farmakoterapię i zmianę stylu życia.

Psychoterapia jest zwykle niezbędną metodą leczenia. Pomaga pacjentowi zrozumieć i zmienić negatywne schematy myślowe oraz nauczyć się radzenia sobie ze stresem. W leczeniu nerwicy stosuje się głównie psychoterapię poznawczo-behawioralną (CBT), psychoterapię psychodynamiczną, terapię poznawczo-emocjonalną oraz psychoterapię egzystecjalną.

W przypadku silniejszych objawów lekarz psychiatra zaleca farmakoterapię, najczęściej w postaci leków przeciwlękowych lub antydepresyjnych (np. leki z grupy SSRI).

Wsparciem w leczeniu są również techniki relaksacyjne, ćwiczenia fizyczne oraz nauka zarządzania stresem. Często zaleca się także zmiany w diecie i higienę snu. Kluczowe jest również utrzymanie regularnego kontaktu z dobrym terapeutą oraz lekarzem, aby monitorować postępy i dostosowywać terapię do potrzeb pacjenta, w zależności od nasilenia objawów nerwicy.

W przypadku podejrzenia nerwicy zaleca się konsultację z lekarzem psychiatrą, który przeprowadza odpowiednią diagnostykę i proponuje optymalny plan leczenia dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta.